Moğolistan’da eskiden beri iklim koşullarına dayalı olarak et ağırlıklı yemek tüketilmekteydi. Ancak günümüzde yerleşik şehir hayatı hakim olduğundan bu yeni hayat tarzına daha uygun hafif yemekler tüketilmekte, geleneksel yemekler artık ağırlıklı olarak bayram sofralarında görülmektedir.
Yakın zamanda Moğolistan’ı ziyaret etme planınız varsa ve yöresel yemekleri denemek istiyorsanız hiç merak etmeyin. Moğolistan’ın birçok şehrindeki lokantalarda rahatlıkla bulabileceğiniz yörel ve geleneksel lezzetleri aşağıda sizler için listeledim.
1- Buuz
Buuz dışından bakıldığında, üzerinde farklı motifler bulunan ve birçok farklı yöntem kullanılarak sarılan, içine et ve sebze de konulabilinen mantı benzeri bir yemektir. Moğolistan’da buuz yapmayan lokanta, kafe ve ev yoktur. Buuz ayrıca milli bayramlarda tüketilen ana yemeklerdende birtanesidir. Kuzu eti, soğan, tuz ve diğer baharatlarla karıştırılıp küçük yuvarlak yufkalar içine sarılıp mantı benzeri şekle getirildikten sonra buharda pişirilmektedir.
2 -Khuushuur
Hayvan etinin buuz gibi baharatlarla karıştırılarak hamur içine sarılıp düz hale getirilmiş ve yağda pişirilmiş olanına khuushuur denmektedir. Khuushuur bayramlarda, törenlerde, meydanlarda, pikniklerde tüketilen en yaygın yemek türüdür. Moğolistan’ın milli bayramı Naadam ‘da her yerde khuushuur yiyen insanlar görmeniz mümkün olup, sadece khuushuur servisi yapan meydan dolusu çadırları gördüğünüzde bu yemeği yememenizin imkansız olduğunu görürsünüz.
3 – Khorkhog
Keçi etinin kapaklı demir tencere içerisinde kapalı bir şekilde pişirilmesiyle yapılan bir moğol yemeği . Khorkhog yapılırken demir tencerenin içerisindeki keçi etine, ayrıca odun ateşinde ısıtılarak kızartılan taş ve sebzeler aşamalı olarak yerleştirilir. Ardından tencerenin ağzı hava almayacak şekilde kapatılır. Az miktarda su eklendiğinde Khorkhog sulu ve yumuşak olur. Hava almadan pişen keçi etinin insan vücuduna faydalı besin değeri yüksek olduğundan pikniklerde en yaygın olarak yapılan yemeklerden birisidir.
4 – Boodog
Boodog, keçi veya yer sincabı etinin kendi derisi içerisine yerleştirildikten sonra açık ateşte pişirilerek yapılan bir moğol yemeğidir. Bu yemeği daha çok, şehirden uzakta piknik yapan erkekler pişirmektedir. Et, kızgın taş ve sebzeyle birlikte deri içerisine konularak ateşte pişirilmektedir. Boodog’un keçi eti ile yapılan versiyonunun tadı mükemmel olup, kalabalık gruplar ve aileler için idael bir yemetir.
5 – Kelle
Pişirilmiş koyun kellesi Moğolların en saygın yemeklerinden birtanesidir. Koyun kellesi, kellenin derisi yakılarak çok iyi bir şekilde temizlendikten sonra kapalı tencerede kaynatılıp sebzeyle birlikte ikram edilir. Koyun kellesi besin değeri yüksek ve yorgunluk halinde vücuda faydalı olduğundan Moğollar tüketmeyi çok severler. Moğol et yemeklerini özel yapan şey steplerde temiz ot yiyen hayvanların organik etidir. Göçebe hayatı ve kültürünün en büyük avantajlarından birisi hiç şüphesiz, doğal temiz otlarla beslenen hayvan eti ve sütünün halen tüketiliyor olmasıdır ki yemekler de o yüzden çok lezzetlidir.
6 – Kurutulmuş Et Suyu Çorbası
Kurutulmuş et (Borts) Cengiz Han’ın ordu yemeği olmakla meşhurdur. Askerler seferlerde yanında götürürken az alan kaplamasından ötürü kurutulmuş et vazgeçilmez sefer yemeği olarak tercih edilmiştir. Dana etinin küçük parçalarla kesilerek kır güneşi ve rüzgarı altında suyunun dışarıya akıtılmadan kurutulması tekniği Moğollar tarafından binlerce yıllık göçebe hayatında hiç terkedilmemiş ve sürekli kullanılmıştır. Kurutulmuş et, neredeyse toz haline gelinceye kadar dövülerek yemek eti yerine suya katılarak tüketilmektedir. Kurutulmuş et suyu çorbası Moğolistan’ın başkenti Ulan Bator’daki pek çok lokantada servis edilmekte olup besin değeri yüksek ve protein bakımından zengindir. Bu çorba genellikle pişirilmiş hamurun yanında yeşil soğanla birlikte ikram edilir.
7 – Aırag (kımız) ve Süt Ürünleri
Airag özel yapılmış deriler içerisinde fermante edilerek yapılan temiz ve doğal bir içecektir. Moğolistan köylerinde at sürüsü olan her aile Airag (kımız) yaparak misafirlerine ikram eder.
8 – Moğol Usulü Sütlü Çay
Moğolistan ‘da sütlü çay kurutulmuş etli, pişirilmiş etli, sarı bulgur ve pirinçli.. gibi çok çeşitli yapılır. Kaynatma yöntemi ve reçetesi de birbirinden farklıdır. Moğolistan’a gittiğinizde farklı çeşit sütlü çaylardan mutlaka denemenizi tavsiye ediyorum.
Hindistan’da ne yenir blog yazım için hint yemekleri yazıma buradan ulaşabilirsiniz.
